woensdag 22 december 2010

Met smaak herinneringen ophalen

Oude herinneringen van patiënten met Alzheimer zijn veel levendiger dan je op het eerste oog zou denken. Dit blijkt uit onderzoek van Olga Meulenbroek. Zij promoveerde maandag 20 december aan de Radboud Universiteit op een studie naar de hersenactiviteit van Alzheimerpatiënten. Over Etenstijd: “Leuk project. Het is zeker mogelijk om met smaken en geuren oude herinneringen op te halen.”

Meulenbroek ontdekte dat bepaalde geheugentaken bij Alzheimerpatiënten een verhoogde activiteit opriepen in sommige delen van de hersenen. Bij het ophalen van oude herinneringen ‘helpen’ de hersengebieden elkaar, bij nieuwe herinneringen geldt dit niet meer. Vanwege de  verschrompelde hippocampus (en belangrijk geheugengebied) is bij nieuwe herinneringen de communicatie binnen de hersenen niet meer mogelijk.

Niet alleen bij Alzheimerpatiënten
Het onderzoek van Meulenbroek geldt voor Alzheimerpatiënten in een vroeg stadium van de ziekte. Maar volgens haar kunnen we de resultaten doortrekken naar mensen bij wie om andere redenen, zoals vasculaire dementie, het geheugen ernstig is aangetast. Communicatie via smaak en geur werkt  beter dan met woorden, zegt Meulenbroek. “Je raakt dan rechtstreeks aan het emotionele systeem. Je roept zo heel gemakkelijk een déjà vu ervaring op.”

Verhalen op gang brengen
Meulenbroek wijst op de ‘herinneringenkast’ in het Nationaal Openlucht Museum, waarin je via het opentrekken van allerlei laatjes geuren laat vrijkomen, zoals kamfer en andere geurtjes uit vroegere keukens. “Bij sigarenrook denk ik meteen aan het huis van mijn opa en oma. Dit kan een cue opleveren om te gaan graven naar oude herinneringen.” Zo werkt het bij Alzheimerpatiënten ook. “Al is het voor deze mensen moeilijk om herinneringen onder woorden te brengen. Maar ook voor hen geldt dat een geur een verhaal op gang kan brengen. Je moet er alleen meer moeite voor doen.”

Focus op wat dementerenden nog wél kunnen
"Oude herinneringen zíjn er nog bij Alzheimerpatiënten", zegt Meulenbroek, ook betrokken bij Alzheimer Centrum Nijmegen. "Maar ze zijn veranderd, minder levendig, waardoor het moeilijker wordt ze te herbeleven. Uit mijn onderzoek blijkt dat hersenen wel een manier hebben gevonden om oude herinneringen toch te bewaren." Ze juicht het kookproject met dementerende bejaarden toe. "Het is voor die mensen hartstikke leuk als ze via het eten terug kunnen denken aan vroeger. Dat kúnnen ze nog. Dan worden ze tenminste niet constant geconfronteerd met dingen die ze níet goed kunnen, zoals namen onthouden of beseffen waar ze zich op dit moment bevinden."

Gerelateerde artikelen:
> Met een bord Brinta terug naar je kindertijd
> Onderzoek Wageningen: Het oog wil ook wat
> Zingend taal leren

Geen opmerkingen:

Een reactie posten